Ręka spastyczna/po udarze mózgu.

Co to jest ręka spastyczna i skąd się bierze? Co to takiego?
Jest to charakterystyczne ustawienie kończyny górnej, wynikające z uszkodzenia na poziomie półkul, bądź pnia mózgu lub rdzenia kręgowego. Spowodowane wzmożonym napięciem mięśni, w przypadku kończyny górnej najczęściej zginaczy.

Jak rozpoznać rękę spastyczną?
Diagnozę zwykle stawia lekarz lub fizjoterapeuta, dodatkowo wykonując szereg testów klinicznych/ funkcjonalnych dzięki którym może dokładnie określić stopień napięcia mięśniowego i możliwości funkcjonalne w chwili badania.
U osób po udarze mózgu, często spotykane jest ustawienie kończyny Wernickego – Manna,
czyli staw ramienny jest przywiedziony i zrotowany do wewnątrz, staw łokciowy jest zgięty, przedramię ustawione w pronacji, staw nadgarstkowy oraz palce są zgięte a kciuk dodatkowo
jest przywiedziony. Kończyna stawia opór podczas próby zmiany jej ustawienia.

Jakie mogą być konsekwencje ręki spastycznej ?
Zbyt duże napięcie mięśni może być powodem bólu a nawet w przypadku mięśnia piersiowego większego, prowodyrem podwichnięcia w stawie ramiennym. Zdarza się, że w dole łokciowym wskutek długotrwałego zgięcia oraz braku pielęgnacji powstają odparzenia i trudne do leczenia rany. Nadmierne długotrwałe zgięcie w stawie nadgarstkowym może być przyczyną powstania zespołu cieśni nadgarstka. Utrwalone zgięcie palców ręki oprócz ograniczenia czynności chwytnych, utrudnia pielęgnacje dłoni, co w połączeniu z nadmierną potliwością w tym obszarze spowoduje maceracje skóry.

Jak wygląda leczenie i rehabilitacja ręki spastycznej ?
Celem rehabilitacji jest obniżenie spastyczności wraz z odzyskaniem możliwości wykonania ruchu zamierzonego kończyną aby poprawić samodzielność osoby, podczas wykonywania czynności dnia codziennego.
Usprawnianie osób ze spastyczną ręką powinna rozpocząć się od osiągnięcia prawidłowej postawy pacjenta która będzie stabilna, co umożliwi pracę wyłącznie nad kończyną górną bez wykorzystywania kompensacji z innych segmentów ciała pacjenta. Następnie należy powoli rozciągnąć zbyt napięte grupy mięśniowe aby pobudzić do pracy oraz wzmocnić osłabionych antagonistów. W tym celu można wykorzystać techniki PNF takie jak rytmiczne pobudzanie ruchu i dynamiczna zwrotność ciągła.
Aby sprawdzić postęp rehabilitacji, rekomendowane jest okresowe badanie przy użyciu skal Ashworth lub Tardieu oraz testów funkcjonalnych takich jak: test Jebsena, Frenchay Arm Test.
W sytuacji gdy podwyższone napięcie nie pozwala na osiąganie dalszych postępów rehabilitacji, można rozważyć ostrzyknięcie toksyną botulinową spastycznych mięśni.
Tego unikaj!
Należy unikać szybkiego rozciągania mięśni aby wtórnie nie powodować podwyższonego napięcia rozciąganego mięśnia. Zalecane jest wykonywanie rozciągania oraz ćwiczeń tempem jednostajnym.