Problem z odstającymi łopatkami u dziecka?

Odstające łopatki u dziecka należą do zaburzeń prawidłowej postawy, dotyczą nie tylko ustawienia łopatek, lecz całej obręczy barkowej.

Łopatki ułożone na plecach dziecka wyraźnie odstają, dlatego można spotkać się także z określeniem „łopatki skrzydłowate”, ułożone nieprawidłowo, przypominają skrzydła.

Odstające łopatki u dziecka są ściśle zależne od ustawienia całej obręczy barkowej. Oznacza to, że trzeba zbadać wszystkie elementy obręczy barkowej, ponieważ nieprawidłowe ustawienie jednej części powoduje wpływ na pozostałe.

Przyczyny odstawania łopatek u dzieci

• Odstające łopatki mogą być spowodowane różnorodnymi schorzeniami wynikającymi z nieprawidłowej postawy ciała czy wad wrodzonych. Wady wrodzone, które powodują odstawanie łopatek są związane z deformacjami fragmentów układu kostno-mięśniowego.
• Nierówno ułożone łopatki to często efekt garbienia się przy przyjmowania niedbałej postawy ciała.
• Osłabienie lub przykurcz mięśni obręczy barkowej, co powoduje wysunięcie barków do przodu.
• Występujący brak proporcji rozłożenia napięcia między mięśniami klatki piersiowej, a mięśniami grzbietowymi.
• Jeśli wystaje tylko jedna łopatka, prawdopodobną przyczyną dolegliwości może być skolioza, czyli boczne skrzywienie kręgosłupa.

Odstające łopatki to nie tylko kwestia estetyki. Nieleczone deformacje mogą w przyszłości doprowadzić do kifozy piersiowej, zmian zwyrodnieniowych czy schorzeń krążka międzykręgowego.

Im szybciej rozpocznie się leczenie odstających łopatek, tym mniejsze ryzyko powikłań np. problemy z oddychaniem.

Jak diagnozuje się odstające łopatki ?

W przypadku odstających łopatek ocenie podlega cała sylwetka dziecka. Podczas diagnostyki lekarz lub fizjoterapeuta zwraca uwagę na ustawienie barków, łopatek, głowy, kręgosłupa oraz miednicy. Ocenie podlega również ustawienie klatki piersiowej oraz jej ruchy podczas swobodnego oddechu. Następnie sprawdzeniu podlegają stawy obręczy barkowej. Badający ocenia ruchomość stawową oraz funkcję układu mięśniowego podczas ruchu kończyn górnych.

Jeśli odstającym łopatkom towarzyszą dodatkowe objawy niezbędne może się okazać wykonanie badań obrazowych. Lekarz może zlecić wykonanie zdjęć RTG, badania USG lub badania Rezonansu magnetycznego (MR). W sytuacjach uzasadnionych diagnostyka obrazowa pozwoli na rozwianie wątpliwości powstałych podczas wywiadu lub badania.

Rehabilitacja:

• Ćwiczenia korekcyjne na odstające łopatki mogą okazać się pomocne, jeśli wada zostanie stosunkowo wcześnie zdiagnozowana i poddana leczeniu.
• Przede wszystkim wzmacniają mięśnie obręczy barkowej, grzbietu i brzucha.
• Dodatkowo rozciągają one skurczone mięśnie piersiowe oraz uczą przyjmowania prawidłowej postawy ciała.
• Wykonujemy je zazwyczaj pod kontrolą fizjoterapeuty, ale niektóre z nich bez obaw można samodzielnie wykonywać w domu. Przy korygowaniu odstających łopatek sprawdzą się również takie sporty, jak joga pilates czy pływanie jako forma wspomagająca.
• W naszym ośrodku wykorzystujemy techniki metod neurofizjologicznych jak metoda PNF, Bobath , Vojta , czy też praca na tkankach miękkich podczas rehabilitacji odstających łopatek. Ważnym elementem jest wykorzystanie ćwiczeń podporowo-wyprostnych dla obręczy barkowej .

Objawy i powikłania odstających łopatek

Oczywistym i widocznym objawem wystających łopatek są niekształtne plecy oraz niedbała i zgarbiona sylwetka.

Oprócz wystających łopatek zauważalne jest wysunięcie do przodu stawów barkowych. Objawem patologicznego odstawania łopatek są także bóle kręgosłupa, zwłaszcza w odcinku szyjnym i piersiowym oraz ból między łopatkami.

Ponadto przykurcz mięśni piersiowych, może powodować problemy z oddychaniem.

Z racji obniżenia wydolności organizmu i pogorszenia kondycji fizycznej, wykonywanie ćwiczeń może okazać się znacznie utrudnione.

Odstające łopatki to nie tylko kwestia estetyki. Nieleczone deformacje mogą w przyszłości doprowadzić do kifozy piersiowej, zmian zwyrodnieniowych czy schorzeń krążka międzykręgowego. Im szybciej rozpocznie się leczenie odstających łopatek, tym mniejsze ryzyko powikłań.

Ćwiczenia korekcyjne na odstające łopatki

Ćwiczenia korekcyjne na odstające łopatki mogą okazać się pomocne, jeśli wada zostanie stosunkowo wcześnie zdiagnozowana i poddana leczeniu. Dzięki ćwiczeniom przede wszystkim wzmacniają mięśnie obręczy barkowej, grzbietu i brzucha. Dodatkowo rozciągają one skurczone mięśnie piersiowe. Ćwiczenia korekcyjne uwzględniają także naukę przyjmowania prawidłowej postawy ciała. Ćwiczenia korekcyjne wykonuje się zazwyczaj pod kontrolą fizjoterapuety, ale niektóre z nich bez obaw można samodzielnie wykonywać w domu.

Treningi korygujące odstające łopatki

Problem odstających łopatek można zwalczyć także wykonując odpowiednie treningi. Najlepszym treningiem przy wystających łopatkach jest pilates. Pilates został stworzony z myślą o rehabilitacji, dlatego idealnie się sprawdza przy wszelkich dolegliwościach związanych z wadą postawy. Przy korygowaniu odstających łopatek sprawdzą się również takie sporty, jak joga czy pływanie.

Przykładowe ćwiczenia wykorzystywane w przypadku odstających łopatek

Ćwiczenia poprawiające elastyczność w obrębie m. piersiowego mniejszego, m. dźwigacza łopatki oraz m. czworobocznego (część górna) – przykurcz w obrębie wymienionych mięśni uniemożliwia prawidłową aktywację mięśnia zębatego przedniego.

Mobilizacje uciskowe i rolowanie z wykorzystaniem piłki bądź rollera

Ćwiczenia rozciągające

Ćwiczenia mobilizujące obręcz barkową i klatkę piersiową mają na celu odzyskanie prawidłowej ruchomości oraz poprawę elastyczności tkanek miękkich. Ze względu na częste ustawienie barków w protrakcji, łopatek w elewacji oraz kręgosłupa piersiowego w zgięciu (pogłębiona kifoza), wykonuje się mobilizacje i ćwiczenia w przeciwnych kierunkach.

mobilizacje wyprostne dla kręgosłupa piersiowego

Ćwiczenia wzmacniające mięsień zębaty przedni

W pozycji stojącej, ćwiczenie wykonywać można jednorącz (jak na zdjęciu) lub jednocześnie oburącz z taśmą na plecach i jej końcami w dłoniach. Ćwiczenie polega na wysuwaniu prostej kończyny górnej z oporem taśmy w przód z jednoczesnym dociskiem łopatki do ściany klatki piersiowej.

W pozycji klęku podpartego wykonuje się ruch lekkiego obniżenia tułowia (kończyny górne cały czas wyprostowane w stawach łokciowych) i następnie wykonuje się odepchnięcie od podłoża. W trakcie ćwiczenia należy utrzymywać proste plecy, zwłaszcza w odcinku piersiowym, nie zadzierać głowy oraz nie przenosić ciężaru ciała na kończyny dolne.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie równoległoboczne

Ćwiczenie wiosłowania można wykonać zarówno w pozycji stojącej jak i siedzącej, z oporem taśmy elastycznej. Podczas ćwiczenia wykonuje się ruch cofnięcia kończyn górnym z jednoczesnym zbliżeniem łopatek do kręgosłupa.